حکمة عرشیة ( در بیان رابطه وحدت با ماهیت )

þ  از آنجا که وحدت مسـاوق وجود اسـت، از مقومات هیچ ماهیتی از  ماهیات محسوب نمی گردد.

þ  مقصود از عنوان ماهیت ، ماهیت در برابر انیّت اشیاء است چرا که وحدت در نزد حکمت متعالیه مساوق وجود است و وجود زائد بر ماهیت و از عوارض آن است

þ  اگر ماهیت را من حیث هو هو در نظر گیریم در می یابیم که عنوان وحدت در ذات هیچ ماهیتی اخذ نشده است و بنا بر این نمی تواند از ذاتیات هیچ ماهیتی باشد و چون ذاتی هیچ ماهیتی نیست ، مقوم  هیچ ماهیتی نیز نخواهد بود .

þ  هر چه در حکمت متعالیه در خصوص عروض ماهیت برای وجود گفته شده و احکامی که برای آن اثبات شده به همان نحو بر وحدة نیز صادق است . (توجه کنید به این که زیادتی وجود بر ماهیت از باب عکس الحمل است و در حقیقت این ماهیت است که از حد وجود واحد شیء انتزاع می گردد و وجود بالعرض و المجاز بر او حمل می گردد).

þ  درک کیفیت این عروض و حمل نیازمند تلطیف نفس و تأمل در براهین اصالت وجود و اعتباریت ماهیت بر مبنای نهایی حکمت متعالیه است.